1. IFRS là gì? 

2. Áp dụng IFRS có lợi ích và khó khăn gì cho doanh nghiệp?

• Thị trường tài chính chưa phát triển đủ các công cụ tài chính cần thiết để hỗ trợ quá trình áp dụng IFRS một cách hiệu quả.
• Người sử dụng báo cáo tài chính chưa có đủ sự nhận thức và đánh giá đúng về tầm quan trọng của IFRS.
• Các văn bản hướng dẫn liên quan đến IFRS còn thiếu đồng bộ và chưa được ban hành kịp thời, đầy đủ.
• Khái niệm về giá trị hợp lý chưa được hiểu và áp dụng đúng cách trong môi trường kế toán hiện tại.
• Đội ngũ nhân sự kế toán chưa có đủ năng lực chuyên môn và kinh nghiệm để xử lý các yêu cầu phức tạp của IFRS.
• Doanh nghiệp chưa thực sự chủ động và mong muốn minh bạch hóa thông tin tài chính theo chuẩn mực quốc tế.
• Sự khác biệt giữa hệ thống kế toán và chính sách thuế nội địa so với các yêu cầu của IFRS còn là một thách thức lớn.

3. Lộ trình áp dụng IFRS

      Giai đoạn 1: 2019 - 2021: Giai đoạn chuẩn bị Trong giai đoạn này, Bộ Tài chính đã thực hiện nhiều bước quan trọng để chuẩn bị cho việc áp dụng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS). Cụ thể như sau:

• Công bố bản dịch IFRS ra tiếng Việt: Một bản dịch chính thức và chính xác của IFRS đã được thực hiện, nhằm giúp các doanh nghiệp, nhà đầu tư và các bên liên quan tại Việt Nam hiểu rõ và áp dụng chính xác các chuẩn mực này.
• Đào tạo nguồn nhân lực: Các chương trình đào tạo chuyên sâu về IFRS đã được triển khai để cung cấp kiến thức cho cán bộ tài chính, kế toán, kiểm toán và các nhà quản lý. Việc đào tạo này nhằm đảm bảo đội ngũ nhân lực có đủ kỹ năng và hiểu biết để áp dụng IFRS vào thực tế.
• Xây dựng các hướng dẫn áp dụng IFRS: Bộ Tài chính cùng các cơ quan chức năng đã phát hành các hướng dẫn chi tiết để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc áp dụng IFRS. Điều này giúp tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi chuyển đổi từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) sang IFRS.

      Giai đoạn 2: 2022 - 2025: Giai đoạn thử nghiệm Trong giai đoạn thử nghiệm, IFRS sẽ được áp dụng có chọn lọc đối với một số doanh nghiệp lớn và có vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Cụ thể:

• Bộ Tài chính lựa chọn một số doanh nghiệp để thử nghiệm: Các doanh nghiệp này bao gồm công ty mẹ của tập đoàn kinh tế Nhà nước, các công ty niêm yết và các công ty đại chúng có quy mô lớn nhưng chưa niêm yết. Họ sẽ được yêu cầu lập báo cáo tài chính hợp nhất theo IFRS. Việc áp dụng IFRS trong giai đoạn này giúp kiểm tra tính khả thi, nhận diện những thách thức và khắc phục những khó khăn trong quá trình thực hiện.
• Công ty có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) được phép tự nguyện áp dụng IFRS: Những công ty FDI này, nếu thấy cần thiết và có lợi ích từ việc áp dụng IFRS, có thể tự nguyện lập báo cáo tài chính riêng theo IFRS mà không phải chờ đến giai đoạn bắt buộc.

      Giai đoạn 3: Từ 2025 trở đi: Giai đoạn bắt buộc Từ năm 2025, IFRS sẽ trở thành chuẩn mực báo cáo tài chính bắt buộc đối với nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam. Cụ thể:

• Tất cả công ty mẹ của tập đoàn kinh tế Nhà nước, công ty niêm yết và công ty đại chúng quy mô lớn sẽ phải lập báo cáo tài chính hợp nhất theo IFRS. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa và minh bạch hóa báo cáo tài chính tại Việt Nam, giúp các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường vốn quốc tế và thu hút nhà đầu tư nước ngoài.
• Các doanh nghiệp khác có thể tự nguyện áp dụng IFRS cho báo cáo tài chính riêng của mình. Điều này tạo ra sự linh hoạt cho các công ty nhỏ hơn, tùy thuộc vào chiến lược kinh doanh và nhu cầu cụ thể của họ.

4. Hướng dẫn áp dụng hệ thống chuẩn mực IFRS

• Doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng IFRS phải áp dụng tất cả các IFRS đã có hiệu lực theo quy định của IASB tại cùng một thời điểm. Khi IASB có sự sửa đổi, bổ sung các IFRS thì Việt Nam sẽ áp dụng chậm nhất sau 3 năm kể từ thời điểm các sửa đổi, bổ sung IFRS có hiệu lực.
• Doanh nghiệp tự nguyện hoặc bắt buộc áp dụng IFRS lập báo cáo tài chính hợp nhất hoặc báo cáo tài chính riêng không phải lập báo cáo tài chính theo VAS, chỉ phải lập duy nhất một bộ báo cáo tài chính theo IFRS để công bố theo pháp luật Việt Nam.
• Điểm khác nhau giữa IFRS và VAS:

 

STT	IFRS	VAS	Ảnh hưởng đáng kể
1	Không có chuẩn mực riêng	VAS 01	Không
2	IAS 1 – Trình bày báo cáo tài chính	VAS 21	Có
3	IAS 2 – Hàng tồn kho	VAS 02	Không
4	IAS 7 – Báo cáo lưu chuyển tiền tệ	VAS 24	Có
5	IAS 8 – Chính sách KT, thay đổi ước tính kế toán và các sai sót	VAS 29	Không
6	IAS 10 – Các sự kiện sau niên độ	VAS 23	Không
7	IAS 11* – Hợp đồng xây dựng (thay thế bởi IFRS 15 từ 2018)	VAS 15	Phụ thuộc
8	IAS 12 – Thuế TNDN	VAS 17	Không
9	IAS 16 – Bất động sản, nhà xưởng máy móc thiết bị	VAS 03	Có
10	IAS 17* – Thuê tài sản (IFRS 16 từ 2019)	VAS 06	Có
11	IAS 18* – Doanh thu (thay thế bởi IFRS 15 từ 2018)	VAS 14	Có
12	IAS 19 – Phúc lợi cho người lao động	Chưa có CM	Có
13	IAS 20 – Kế toán các khoản trợ cấp của Chính phủ và trình bày các khoản hỗ trợ của Chính phủ	Chưa có CM	Có
14	IAS 21 – Ảnh hưởng của việc thay đổi tỷ giá hối đoái	VAS 10	Phụ thuộc
15	IAS 23 – Chi phí đi vay	VAS 16	Không
16	IAS 24 – Thông tin về bên liên quan	VAS 26	Không
17	IAS 26 – Kế toán/báo cáo quỹ hưu trí	Chưa có CM	Không
18	IAS 27 – Báo cáo tài chính riêng	VAS 25	Có
19	IAS 28 – Các khoản đầu tư vào công ty liên kết	VAS 7	Không
20	IAS 29 – BCTC trong điều kiện kinh tế siêu lạm phát	Chưa có CM	Phụ thuộc
21	IAS 32 – Công cụ tài chính: Trình bày	Chưa có CM	Có
22	IAS 33 – Lãi trên cổ phiếu	VAS 30	Có
23	IAS 34 – Báo cáo tài chính giữa niên độ	VAS 27	Không
24	IAS 36 – Giảm giá trị tài sản	Chưa có CM	Có
25	IAS 37 – Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng	VAS 18	Không
26	IAS 38 – Tài sản cố định vô hình	VAS 4	Có
27	IAS 39 – Công cụ tài chính: Ghi nhận, xác định giá trị	Chưa có CM	Có
28	IAS 40 – Bất động sản đầu tư	VAS 5	Có
29	IAS 41 – Nông nghiệp	Chưa có CM	Có
30	IFRS 1 – Lần đầu áp dụng IFRS	Chưa có CM	Có
31	IFRS 2 – Thanh toán trên cơ sở cổ phiếu	Chưa có CM	Không
32	IFRS 3 – Hợp nhất kinh doanh	VAS 11	Không
33	IFRS 4 – Hợp đồng bảo hiểm	VAS 19	Không
34	IFRS 5 – Tài sản dài hạn giữ để bán/hoạt động không liên tục	Chưa có CM	Không
35	IFRS 6 – Khai thác và đánh giá các nguồn tài nguyên khoáng sản	Chưa có CM	Có
36	IFRS 7 – Công cụ tài chính – Trình bày	Chưa có CM	Không
37	IFRS 8 – Bộ phận kinh doanh	VAS 28	Có
38	IFRS 9 – Công cụ tài chính (từ năm 2018)	Chưa có CM	Không
39	IFRS 10 – Báo cáo tài chính hợp nhất	VAS 25	Phụ thuộc
40	IFRS 11 – Các thỏa thuận đồng kiểm soát	VAS 8	Không
41	IFRS 12 – Thuyết minh về lợi ích tại các đơn vị khác	Chưa có CM	Không
42	IFRS 13 – Đo lường giá trị hợp lý	Chưa có CM	Có
43	IFRS 14 – Các khoản hoãn lại do yêu cầu luật định (2016)	Chưa có CM	Không
44	IFRS 15 – Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng, thay thế IAS 11, IAS 18, IFRIC 13, IFRIC 15, IFRIC 18 (từ năm 2018)	Chưa có CM	Có
45	IFRS 16 – Thuê		Có

Những điểm khác biệt quan trọng:
 

Khác biệt	IFRS	VAS
Hệ thống báo cáo tài chính	- Báo cáo tình hình tài chính - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và các nguồn thu nhập khác - Báo cáo thay đối nguồn vốn chủ sở hữu - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Thuyết minh báo cáo tài chính	- Bảng cân đối kế toán - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh   - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Thuyết minh báo cáo tài chính
Phân biệt tài sản, nợ phải trả ngắn hạn và dài hạn	Có thể lựa chọn trình bày hoặc không trình bày. Trường hợp không trình bày riêng biệt thì phải được trình bày theo thứ tự tính thanh khoản tăng dần	Phải được trình bày riêng biệt trên BCĐKT. Trường hợp không thể phân loại, thì phải được trình bày theo thứ tự tính thanh khoản giảm dần
Lợi ích của cổ đông thiểu số (“lợi ích của cổ đông không kiểm soát”)	- Có sự thay đổi trong thuật ngữ từ “lợi ích của cổ đông thiểu số” thành “lợi ích của cổ đông không kiểm soát” (NCI).  - NCI được trình bày bao gồm trong vốn chủ sở hữu	- Vẫn dùng thuật ngữ “lợi ích của cổ đông thiểu số”, và được trình bày riêng biệt với vốn chủ sở hữu và nợ phải trả - TT 202 sửa đổi “lợi ích của cổ đông không kiểm soát”, và được trình bày bao gồm trong VCSH
Giá trị tối thiểu	Không quy định giá trị tối thiểu	Quy định hiện tại là 30.000.000 VNĐ
Nguyên giá	Bao gồm cả chi phí ước tính cho việc tháo dỡ, di chuyển tài sản và khôi phục mặt bằng.	Không có hướng dẫn cụ thể
Xác định giá trị sau ghi nhận ban đầu	Hai phương pháp: Giá gốc; và Giá đánh giá lại (theo nhóm tài sản)	Phương pháp giá gốc (Chỉ đánh giá lại theo quy định cụ thể. Ví dụ như cổ phần hóa, góp vốn vào đơn vị khác v.v.)
Thời gian sử dụng và giá trị tối thiểu	Không quy định cụ thể	Thời gian sử dụng ước tính trên 1 năm và giá trị tối thiểu từ 30.000.000 VNĐ trở lên
Xác định giá trị sau khi ghi nhận	Sau ghi nhận ban đầu, TSCĐ vô hình được ghi nhận theo phương pháp giá gốc hoặc giá trị đánh giá lại Có đánh giá giảm giá trị tài sản khi giá trị có thể thu hồi < giá trị còn lại	Phương pháp giá gốc Không có đánh giá giảm giá trị tài sản
Chi phí trước hoạt động	Ghi nhận toàn bộ vào chi phí	Chi phí thành lập DN, chi phí quảng cáo và đào tạo nhân viên trước hoạt động, chi phí giai đoạn nghiên cứu, chi phí dịch chuyển địa điểm: có thể thực hiện phân bổ dần, tối đa không quá 3 năm
Khấu hao	Theo thời gian hữu dụng của tài sản, quyết định bởi BGĐ	Tương tự IFRS, tuy nhiên thời gian hữu dụng có giới hạn là 20 năm

5. Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì cho năm 2025? 

      Để đáp ứng yêu cầu áp dụng IFRS bắt buộc vào năm 2025, các doanh nghiệp cần thực hiện một số bước chuẩn bị quan trọng:

• Xem xét và đánh giá hệ thống kế toán hiện tại: Doanh nghiệp cần kiểm tra lại các quy trình kế toán và hệ thống báo cáo tài chính hiện tại để đảm bảo rằng chúng đáp ứng được yêu cầu của IFRS.
• Nâng cao kỹ năng cho nhân viên kế toán và tài chính: Đội ngũ kế toán cần được đào tạo chuyên sâu về IFRS để nắm vững các chuẩn mực này và áp dụng chính xác vào công việc hàng ngày.
• Cập nhật và điều chỉnh hệ thống công nghệ: Các hệ thống phần mềm kế toán, quản lý tài chính cần được nâng cấp để hỗ trợ việc lập báo cáo tài chính theo IFRS.
• Lên kế hoạch chuyển đổi dữ liệu tài chính: Doanh nghiệp cần chuẩn bị kế hoạch chuyển đổi từ VAS sang IFRS, bao gồm việc xác định các khoản mục tài chính cần điều chỉnh, cũng như phương pháp tính toán phù hợp với IFRS.
• Tăng cường hợp tác với đơn vị kiểm toán và tư vấn tài chính: Doanh nghiệp nên làm việc chặt chẽ với các công ty kiểm toán và tư vấn tài chính để đảm bảo việc chuyển đổi sang IFRS diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.

      Việc chuẩn bị kỹ lưỡng từ giai đoạn đầu sẽ giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội và hạn chế những rủi ro tiềm ẩn khi áp dụng IFRS trong tương lai.